معني استرس چيست ؟ كلمه استرس در حقيقت براي دانشمندان يك اصطلاح كاربردي نمي باشد زيرا مسئله ي استرس يك اتفاق بسيار فردي است و در هر فرد يك تعريف خاصي دارد.
اگر ما نتوانيم استرس را تعريف كنيم، چگونه مي توان ميزان آن را اندازه گيري كرد؟
در جواب سوال استرس چيست بايد گفت واژه ي استرس كه در سال 1936 توسط Hans Selye انتخاب شده است، بدين شرح مي باشد.
يك واكنش عمومي بدن براي ايجاد هر گونه تغيير
در ادامه به جواب سوال ميپردازيم.
منبع: استرس چيست ؟ آشنايي با معني استرس
استرس چيست و دلايل بروز استرس كدامند؟
Selye اظهار مي دارد كه:
هنگامي كه حيوانات را در آزمايشگاه براي انجام بررسي با استفاده از تحريكات فيزيكي و احساسي متفاوت (ايجاد نور يا صداي آزار دهنده، قرار گرفتن در معرض گرما يا سرماي شديد، ايجاد فضاي نا اميد كننده) مورد بررسي قرار مي دادند.
در همه آن ها تغييرات پاتوژنيكي (بيماري زا) مشابهي ديده شد.
اين تغييرات شامل زخم معده، انقباض بافت لنفاوي و بزرگ شدن غدد فوق كليه بودند.
Selye بعد ها دريافت كه با ادامه دادن شرايط استرس زا براي اين حيوانات، آن ها دچار بيماري هايي مي شوند كه با بيماري انسان ها نيز مشابه بودند.
مانند حملات قلبي، سكته ي مغزي، بيماري هاي كليوي، و رماتيسم مفاصل.
پس از يافتن اين واقعيت، Selye دريافت كه بسياري از بيماري ها بر اثر عوامل بيماري زاي مشخص، اما متفاوتي ايجاد مي شوند.
سل بر اثر برآمدگي باسيل، سياه زخم به دليل زخم باسيل، آبله بر اثر يك باكتري و غيره.
بعد ها ثابت شد كه چيزي كه Selye گفته بود ، دقيقا نقطه مقابل اين واقعيت است.
در حقيقت بسياري از عوامل بيماري زاي مختلف مي توانند باعث ايجاد يك بيماري خاص شوند.
كه اين مسئله هم در حيوانات و هم در انسان ها يكسان است.
نظريه Selye بسيار مورد توجه قرار گرفت و او خيلي سريع به يكي از تكيه كلام هاي مردم تبديل شد.
كه معني آن كاملا با تعريف ابتدايي Selye متفاوت بود.
برخي افراد از اين واژه و عبارت استرس چيست براي عنوان كردن رئيس بد خلق و غير قابل تحمل و ديگر موقعيت هاي شخصي خود استفاده مي كردند.
بسياري از افراد از اين واژه به عنوان يك عكس العمل به درد قفسه ي سينه، ضربان قلب، سر درد يا تشنگي و چنين شرايطي ياد مي كردند
ديگر افراد از استرس براي اشاره به آن چيزي استفاده مي كردند.
كه آن ها در پايان تكرار اين واكنش ها – مانند زخم معده و حملات قلبي – دريافت مي كردند.
دانشمندان بسياري در مورد اين تعريف نامعلوم شكايت داشتند و يكي از فيزيك دانان در سال 1951 نتيجه گيري خود را در ژورنال پزشكي بريتانيا چنين عنوان كرد:
علاوه بر اينكه تعريف استرس در خودش است، خودش علت و نتيجه ي خود نيز مي باشد
تاريخچه استرس
متاسفانه Selye نمي دانست كه كلمه استرس قرن هاست كه در فيزيك براي تعريف انعطاف پذيري استفاده ميشده است.
(انعطاف پذيري= چيزي كه به مواد اجازه مي دهد تا پس از اين كه توسط يك جسم خارجي فشره شدند و يا كش آمدند، به اندازه و شكل ابتدايي خود در بيايند. )
همانطور كه در قوانين Hook در سال 1658 بيان شده است، قدرت يك نيروي خارجي يا فشار، مانند يك فلز چكش خورده باعث ايجاد يك كشش و خستگي مي شود.
اين تعريف زماني بيشتر باعث گيجي افراد شد كه تحقيقات او مي خواستند به زبان هاي ديگر ترجمه شوند.
زيرا در زبان هاي ديگر كلمه اي وجود نداشت كه بتواند مفهوم دقيق استرس را برساند، زيرا استرس را نوعي فشار تلقي كرده بود.
در سال 1946 هنگامي كه از او خواسته شده بود تا در اين مورد در دانشگاه Collège de France سخنراني كند.
مسئول عضو آكادمي زبان فرانسوي در مورد استفاده از اين كلمه چندين روز دچار مشكل شده بود.
در نهايت تصميم بر اين شد تا كلمه ي جديدي را جايگزين استرس كنند.
معني كلمه استرس چيست
ظاهرا، برخي متعصبين زبان ملي، از كلماتي مانند le stress، il stress ، lo stress و der stress به جاي كلمه ي استرس استفاده مي كردند.
ديگر زبان هاي اروپايي و زبان هاي روسي، ژاپني، چيني و عربي نيز همين مشكل را پيدا كردند.
استرس يكي از معدود كلمات زبان هاي اروپايي است كه قانون استفاده نكردن از الفباي رومي را حفظ كرده است.
در پاسخ به سوال استرس چيست بايد گفت از آنجايي كه واضح است كه اكثر افراد استرس را در موقعيت هاي خطرناك و ترسناك مي بينند.
Selye براي توانايي تشخيص محرك و واكنش، به تدريج كلمه ي جديدي را ايجاد كرد:
"stressor" . استرس بطور عمومي هم معني كلمه ي تشويش است.
معني لغوي آن:
فشار ذهني و فيزيكي يا احساسي" و يا " شرايط يا احساسي كه هنگامي ايجاد مي شود كه تقاضا از يك فرد بيشتر از توانايي فردي و اجتماعي او باشد و فرد نتواند به آن پاسخ بدهد
مي باشد.
بنابراين استرس معني منفي گرفت و نمود مثبت آن انكار شد.
با اين حال هنگامي كه از يك فرد خواسته مي شود تا از توان خود، كار بيشتري انجام دهد، استرس مي تواند مفيد هم باشد.
استرس مي تواند تا يك زماني باعث شكوفايي نيز شود، و از يك جايي به بعد نتيجه ي معكوس دارد
از اين رو نتايج معكوس اين شكوفايي نيز در هر فرد متفاوت است.
شما بايد هميشه نسبت به علائم و نشانه هاي زياد شدن استرس آگاه باشيد تا اين اتفاق باعث آسيب رسيدن به شما نشود.
برخي از اين سيگنال ها گاهي به قدري در يك فرد متفاوت و نا آشنا مي باشند كه مورد توجه قرار نمي گيرند و زماني آشكار مي شوند كه ديگر خيلي دير شده است.
حتي گاهي اتفاق مي افتد كه پيش از اين كه خودتان متوجه شويد، ديگران اين علائم را در شما مشاهده مي كنند.
هر تعريفي كه براي استرس چيست ارائه شود بايد معني مثبت آن را نيز در بر بگيرد.
اين همان چيزي است كه Selye آن را eustress ناميده است.
براي مثال، برنده شدن در يك مسابقه يا انتخابات نيز مي تواند داراي استرس مخربي باشد.
همچنين يك بوسه ي آتشين و آن احساسي كه ممكن است به دنبال داشته باشد نيز استرس زا مي باشد
متاسفانه Selye در همه عمرش در پي يافتن يك معني رضايت بخش براي استرس بوده است.
او در پي تلاش براي مقايسه ي بررسي هايي كه بر روي حيوانات انجام داده است با زندگي انساني، دوباره استرس را چنين تعريف كرده است:
ايجاد يك فرسودگي در بدن انسان
اين تعريف بيشتر مناسب پيري بيولوژيكي مي باشد و خيلي تعجب آور نيست كه استرس مي تواند روند پيري را تسريع بخشد.
در واپسين سال هاي عمر Selye، هنگامي كه در مورد تعريف استرس از او سوال مي كردند، او چنين پاسخ مي داد
:" همه مي دانند استرس چيست اما در حقيقت نمي دانند استرس چيست."
آزمايشات صورت گرفته درباره استرس
همانطور كه گفتيم، پاسخ سوال استرس چيست دشوار است زيرا از فردي به فرد ديگر متفاوت است.
يك مثال خوب براي اين مسئله مشاهده ي مسافراني است كه روي غلتك شيب دار شهربازي سوار شده اند.
برخي از آن ها روي صندلي هاي انتهايي نشسته اند، چشم هايشان را مي بندند.
فك هايشان به هم چسبيده است، و دست هاي سفيده شده شان را به ميله ي آهني محكم گرفته اند.
آن ها اصلا نمي توانند منتظر بمانند تا بازي تمام شود و نمي توانند تصور كننده كه چه زماني پايشان را روي زمين آرام مي گذارند.
اما از طرفي، در قسمت جلويي، افرادي را مشاهده مي كنيم كه با چشماني باز با لذت جيغ مي زنند.
نمي توانند براي سوار شدن به اين وسيله ي بازي منتظر بمانند.
همچنين در بين اين دو گروه افرادي را مشاهده مي كنيم كه اصلا علاقه اي به سوار شدن بر روي اين وسيله ندارند.
اكنون به نظر شما اين وسيله ي بازي استرس آور است؟
غلتك شيب دار شهربازي مي تواند يك مثال خوبي براي اين باشد كه شرايط استرس آور مي تواند براي هر كسي متفاوت باشد.
چيزي كه باعث تمايز آن افراد مشتاق به استفاده از بازي و افرادي كه در عقب نشسته بودند مي شود، احساس كنترلي است كه آن ها نسبت به آن حادثه دارند.
در حالي كه كدام اين اين دو گروه نتوانسته بودند احساس خود را كنترل كنند.
اما انتظار آن ها از آن رويداد متفاوت از يكديگر بود.
در بسياري از مواقع ما براي خودمان استرس توليد مي كنيم
زيرا به جاي يادگيري درست، درك اشتباهي از حوادث داريم.
همانطور كه Eleanor Roosevelt مي گويد:
مي توانيد افرادي كه روي صندلي هاي عقبي غلتك نشسته اند را آموزش دهيد تا مانند افراد جلويي باشند.
اما هيچكس نمي توان تا زماني كه خودتان نخواهيد، شما را وادار كند تا احساس رضايت كنيد.
با اين كه همه ي افراد نمي توانند با تعريف استرس و جواب استرس چيست موافق باشند.
اما همه بررسي هاي تجربي و باليني ما اثبات مي كنند كه احساس داشتن كنترل كم و يا عدم كنترل بر روي حوادث، هميشه استرس آور است و اين همان مفهوم استرس است.