عصبانيت يك احساس سالم و طبيعي است و به خودي خود يك مشكل محسوب نمي‌شود. اما زماني‌كه عصبانيت باعث شود كنترل رفتار و عقلانيت خود را از دست بدهيد، مستلزم ريشه‌يابي است تا علت خشم و مشكل را دريافته و در صدد رفع آن برآئيد.
منبع سايت سلامت نيوز
اگر شما يا افرادي كه مي‌شناسيد از عصبانيت يا مسائل مربوط به آن رنج مي‌برند، اين متن را مطالعه كنيد زيرا در‌خواهيد يافت، چرا اين اتفاق مي‌افتد و براي رفع آن چه مي‌توان كرد.
خشم مي‌تواند انفعالي يا تهاجمي باشد
خشم منفعل به سختي قابل تشخيص است، چرا كه دليل آن سركوب شده و حتي ممكن است متوجه نشويد كه عصباني هستيد. مشاوره راه خوبي براي كمك به يافتن دلايل خشم است و در عين حال به شما كمك ميكند تا با آن مبارزه كنيد.
خشم تهاجمي، به مراتب خطرناك‌تر از خشم انفعاليست، زيرا مي‌تواند منجر به آسيب‌هاي فيزيكي به شما و ديگران (و هم‌چنين به اموال) شود. ممكن است از احساسات خود آگاه باشيد، اما هميشه نتوانيد درك كنيد كه چه چيزي باعث اين خشم تهاجمي شده است.
گاهي اوقات ممكن است علت آن يك بيماري موسوم به اختلال متناوب بروز خشم ناگهاني باشد. با اين حال همه‌ي انواع خشم‌ها، تهاجمي و كنترل نشده نيستند.
برخي از علل و بيماري‌هاي فيزيكي وجود دارند كه عامل پرخاشگري در شما مي‌شوند و شما حتي ممكن است از آن آگاه نباشيد.
علائم هشدار دهنده‌اي كه خشم مي‌تواند غير قابل كنترل يا تهاجمي شود
- خشم و تحريك پذيري بيش از حد و دائم، دوره‌هاي جدايي عاطفي
- احساساسات قوي و ناگهاني
- مشكل درسازماندهي يا كنترل افكار
- انگيزه آسيب رساندن به خود و ديگران
- تپش قلب، افزايش فشار در قفسه سينه
- سردرد، فشار درحفره سر و يا سينوس
- افزايش فشار خون
- خستگي مفرط
- احساس سوزن سوزن شدن
چرا ما تهاجمي و خشن مي‌شويم؟
ما مطمئن نيستيم كه آيا خشم كنترل نشده و پرخاشگري از علائم بيماري‌هاي خاص هستند و يا نتيجه‌ي آن بيماري‌ها. اما تحقيقات نشان مي‌دهد كه اختلال يا تغيير در تركيبات شيميايي مغز، مانند سرتونين، مي‌تواند به طغيان خشونت و رفتار پرخاشگرانه منجر شود.
هم‌چنين متخصصان عصب‌شناسي دريافته‌اند كه آسيب به نقاط خاصي از مغز، از جمله قشر جلويي مغز، آميگدال (محل احساسات، ترس و استرس) و چين سينوسي زاويه‌اي مغز (كه شامل عملكردهاي شناختي و زبان است) مي‌تواند به خشم كنترل نشده منجر شود.
آيا بيماري‌ها و اختلالات مي‌توانند باعث خشم غيرقابل كنترل و پرخاشگري شوند؟
محققان علوم زيستي مدت‌هاست كه دريافته‌اند، اختلالات رواني مانند افسردگي، اختلال دو قطبي، اسكيزوفرني، زوال عقل و بيماري آلزايمر موجب بروز خشم كنترل نشده و پرخاشگري مي‌شود.
آن‌ها هم‌چنين دريافتند كه مسائل مربوط به سلامت فيزيولوژيكي مانند فشار خون بالا، حمله قلبي، سكته مغزي، مشكلات گوارشي نيز مي‌تواند سبب رفتارهاي پرخاشگرانه و گاهي اوقات خشونت‌بار شود. اما، سوال اين‌جاست كه آيا بر عكس آن هم صادق است؟ آيا خشم غيرقابل كنترل و پرخاشگري علت برخي از اين بيماري‌ها است؟
باور محققان بر اين است كه بله، بر عكس آن نيز صادق است.
بيماري‌هاي احتمالي و علل فيزيولوژيك خشم كنترل نشده و پرخاشگري
آسيب مغزي
خشم كنترل نشده و پرخاشگري يكي از پيامدهاي شايع آسيب مغزي است.
دكتر جاناتان سيلور، استاد باليني روانپزشكي در دانشكده پزشكي دانشگاه نيويورك مي‌گويد: “رفتار خشونت آميز و يا تحريك‌پذير پس از آسيب مغزي بسيار معمول است. در عين حال ما به طور قطعي مي‌دانيم كه افسردگي يك عامل خطرناك براي رفتار پرخاشگرانه است، كه ريشه‌ي آن آسيب به برخي نقاط مغز است.”
بنابراين اگر قسمت جلويي مغز آسيب ببيند، نتيجه‌ي آن ممانعت از انجام صحيح وظايف در سطوح ديگر مغز است. يعني وظايفي كه قبل از آسيب مغزي درباره انجام آن‌ها فكر مي‌كرديد، پس از آسيب مغزي، بدون فكر انجام خواهيد داد.
سكته‌ي مغزي
يك تحقيق كره‌اي كه در مجله نورولوژي منتشر شده، نشان مي‌دهد كه در واقع ناتواني در كنترل خشم و پرخاشگري يكي از نشانه‌هاي مهم رفتاري در بيمارانيست كه دچار سكته مغزي شده‌اند.
متخصصين مغز و اعصاب در مصاحبه‌ايي كه با بيماراني كه متحمل سكته مغزي شده‌اند دريافتند كه ۳۲٪ از آن‌ها دچار اختلاللات عملكردهاي محركي از قبيل اختلالات گفتاري، بي‌اختياري عاطفي و ضايعات موثر بر قشر پيشاني مغز شدند.
آن‌ها اذعان داشتند كه رفتار تهاجمي اين بيماران زياد بود، زيرا مغز به دليل استرس بيش از حد، ناشي از شرايطشان دچار تخريب و زوال مي‌شود.
سكته‌ي قلبي
حملات قلبي و بيماري‌هاي قلبي با افسردگي و ساير تغييرات عاطفي مرتبط است. بسياري از مردمي كه سال‌ها براي مقابله با برخي احساسات خود مي‌جنگند، دچار حمله قلبي مي‌شوند.
آن‌ها احساساتي اعم از اضطراب و افسردگي، خشم، سرخوردگي و از دست دادن اعتماد به نفس را تجربه مي‌كنند. مراقب باشيد، زيرا طغيان خشم در واقع مي‌تواند موجب حمله قلبي شود!
محققان منشاء بيماري‌هاي قلبي و حملات قلبي را به تغييرات در مغز، تغيير مسير سرتونين و پاسخ التهابي، نسبت داده‌اند. همان‌طور كه مي‌دانيم همه‌ي اينها به‌طور مستقيم با خشم و پرخاشگري در ارتباط هستند.
غده پاراتيروئيد
خستگي مفرط مزمن و افسردگي از علائم شايع پاراتيروئيد پركار مي‌باشند.
كارشناسان بر اين باورند افزايش كلسيم در خون مي‌تواند علتي براي افسردگي باشد.
دكتر جيمز نورمن در وبلاگ خود دراين باره مي‌نويسد كه آيا در كنترل خشم مشكل داريد يا دچار افسردگي يا خستگي مزمن هستيد؟
بهتر است سطح كلسيم خون خود را بررسي كنيد! امروز ما يك مرد ۴۰ ساله از ايالت نيوجرسي را جراحي نموديم. اگرچه رابرت تنها ۴۰ سال سن دارد اما سال گذشته نيز يك عمل جراحي قلب باز در براي رفع تصلب شريان سرخ‌رگ‌هايش داشت، زيرا رگ‌هاي قلب او قبل از موعد مقرر دچار گرفتگي شده بود (با رسوب كلسيم!).
گرچه براي خستگي مزمن و افسردگي طي ۱۰ سال گذشته تحت درمان بود، اما در ۲ سال گذشته درمان را رها كرده بود. مشكل كنوني رابرت افزايش درگيري‌ها در محل كار، حملات مكرر خشونت‌بار و غضب گاه و بي‌گاه او نسبت به همكاران و گاهي اوقات مشتريان است.
۲ سال پيش همسرش او را به‌دليل مشكلات عصبي‌اش ترك كرد. در طي فرايند طلاق همسرش به او گفت كه “تو تغيير كرده‌اي! تو آن مرد دوست داشتني كه ۱۴ سال پيش با او ازدواج كردم، نيستي. تو عصبي، تنبل، افسرده و به يكباره ديوانه شده‌اي.”
رابرت بدليل تومور پاراتيروئيدي و پركاري آن توموردر حال مرگ تدريجي است.
كمبود ويتامين B12 و آهن
كمبود ويتامين ۱۲B مي‌تواند به تحريك‌پذيري و رفتار پرخاشگرانه بعلاوه‌ي خستگي، تپش قلب، بي‌خوابي، كبودي و خونريزي آسان و ناراحتي معده منجر شود.
تحقيقات ثابت كرده است كه كمبود ويتامين ۱۲B باعث از بين رفتن پوشش چربي اطراف نخاع و اعصاب مي‌شود. اين تغيير در عملكرد مغز به دليل اختلال در انتقال دهنده‌هاي عصبي دوپامين است. كه نتيجه‌ي آن اختلال حاد رفتاري است.
علاوه بر آن اگر مقدار آهن در خون بالا باشد، مي‌تواند علائم را تشديد كند. هم‌چنين كمبود تركيبات ويتامين‌هاي B مانند نياسين و تيامين هم مي‌تواند اين نتايج را به بار آورد.
ممكن است تعجب كنيد اگر بدانيد كه كمبود آهن به رفتارهاي بسيار پرخاشگرانه منجر مي‌شود. آهن در مسير دوپامين متمركز است و كمبود آن انتقال دوپامين را كاهش مي‌دهد و باعث اختلالات رفتاري مي‌شود.